Յովհաննէս Թումանեանի տուն-թանգարան (Դսեղ)
Յովհաննէս Թումանեանի տուն-թանգարանը, Ամէնայն հայոց բանաստեղծ՝ Յովհաննէս Թումանեանի հայրական տունը կը գտնուի Լոռի մարզին, Դսեղ գիւղին մէջ։ Անոր ծննդեան 70-րդ ամեակին առթիւ (1939 թուականին) այդ վերածուեցաւ տուն-թանգարանի:
Պատմութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
19 Փետրուար, 1869 թուականին այս տան մէջ ծնած է Ամէնայն հայոց բանաստեղծ՝ Յովհաննէս Թումանեանը։ Ան այստեղ ապրած է իր մանկութեան ու պատանեկութեան շրջանին։ 1879 թուականէն մինչեւ 1883 թուական, ան սորված է Ջալալ-օղլի (ներկայիս՝ Ստեփանաւան) երկսեռ դպրոցին մէջ, ապա ճամբորդած է Թիֆլիս՝ ուսանելու Ներսիսեան դպրոցին մէջ (1883 թուականէն մինչեւ 1886 թուական)։ Անոր տունը կառուցուած է 19-րդ դարու 60-ական թուականներուն, բանաստեղծի հօր եւ միաժամանակ գիւղի քահանայ՝ Տէր Թադեւոսին կողմէ։
Տուն-թանգարանի շէնքը վերանորոգուած է սփիւռքահայ Գունտագճեան եւ Պուճիկեան ամուսիններուն նիւթական օժանդակութեամբ, «Հայաստան» հիմնադրամին միջոցով, 2002 թուականին։ Նորոգուած եւ բարելաւուած է նաեւ ցուցադրութեան սրահը[1]։
Ցուցադրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
![](http://chped.net/https/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D4%B9%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B6%2C_%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B6-%D5%A9%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A2%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%2C_%D5%A3._%D4%B4%D5%BD%D5%A5%D5%B2_01.jpg/220px-%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D4%B9%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B6%2C_%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B6-%D5%A9%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A2%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%2C_%D5%A3._%D4%B4%D5%BD%D5%A5%D5%B2_01.jpg)
Թանգարանին մէջ կը պահպանուին մեծ գրողին կեանքն ու գործը ներկայացնող մօտ 300 մեծարժէք ցուցանմուշներ։ Բակին մէջ տեղադրուած է Թուամնեանին կիսանդրին (հեղինակ՝ Այծեմնիկ Ուրարտու, 1953) եւ կառուցուած է մատուռ մը (1994 թուականին), որտեղ ամփոփուած է բանաստեղծին սիրտը։ Թանգարանը ունի երկու յարկեր եւ կը բաղկանայ վեց սենեակներէ։
Առաջին յարկը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Առաջին յարկին վրայ կը գտնուի մեծ հացատունը եւ երկու ցուցասրահները։ Ներկայացուած ցուցանմուշները կը պատմեն Յովհաննէս Թումանեանի տոհմաբանութեան, ծնողներուն, Թիֆլիսի եւ Ջալալ-օղլիի ուսումնական տարիներուն եւ գրողին գրական-հասարակական գործունէութեան մասին։
Երկրորդ յարկը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Երկրորդ յարկին վրայ գտնուող երկու սրահներներուն մէջ ցուցադրուած են բանաստեղծին անկողինը, գրասեղանը, հագուստները եւ անձնական իրերը։
![](http://chped.net/https/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/%D5%8F%D5%B8%D6%82%D5%B6-%D5%A9%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D4%B9%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%AB_05.jpg/150px-%D5%8F%D5%B8%D6%82%D5%B6-%D5%A9%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D4%B9%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%AB_05.jpg)
Միջոցառումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Յովհաննէս Թումանեանի յիշատակին վերաբերող թուականներուն եւ զանազան այլ առիթներուն ընթացքին թանգարանին մէջ կը կազմակերպուին հսկայ հանդիսութիւններ եւ «Թումանեանական օրեր»։
Հասցէ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Տուն-թանգարանը կը գտնուի բարձրադիր գիւղական բնակավայրը՝ Լոռիի մարզը, Դսեղ գիւղին մէջ։
Պատկերասրահ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Արտաքին յղումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- Հովհաննես Թումանյանի տուն-թանգարան
- Հովհաննես Թումանյանի տուն-թանգարանը Դսեղում
- Հովհաննես Թումանյանի տուն-թանգարան - դասարան․ամ Archived 2019-04-07 at the Wayback Machine.